ایرنا ، آیین سنتی شبیه خوانی روز عاشورا در شهرستان آستارا در میادین و یا مقابل مساجد شهر توسط افرادی خبره در ظهر عاشورا با شکوه خاصی به اجرا در می آید.

مراسم شبیه خوانی در مناطق آذری زبان امروزه به دو شیوه ثابت و سیار به اجرا در می آید.

در عزاداری های عاشورا گروه های شبیه خوانی سیار در حالی که در نقش های خود بر اسب نشسته اند ، با عبور از خیابانهای شهر صحنه های کربلا را روایت می کنند که این رسم کمتر در شهرستان آستارا به اجرا در می آید.

در برخی از شهرها و روستاها نیز میدانی بزرگ به عنوان نمادی از میدان جنگ مهیا شده و افرادی در نقش یاران و اهل بیت امام حسین(ع) در یک گوشه و لشگریان عمر سعد در گوشه ای دیگر نشسته و به ترتیب با ورود اصحاب امام به کارزار حماسه کربلا و در نهایت با شهادت امام حسین(ع) و آتش زدن خیمه ها شبیه خوانی به پایان می رسد.

یکی از نویسندگان هنرهای نمایشی در این باره می گوید: شبیه خوانی معمولا توسط عده ای از عزاداران معتقد و با استعداد انجام گرفته و بازیگران آن به دو دسته تقسیم می شوند.

موافق خوان ها که معمولا نقش امامان معصوم و اصحاب اباعبدالله الحسین(ع) را اجرا می کنند، گویش آنها ادبی و موزون بوده و به صورت منظوم سخن می گویند و مطالب خود را به صورت آهنگین روی دستگاه ماهور و گوشه های آن ادا می کنند.

محمد سیمزاری گفت: مخالف خوانها دسته دیگری از شبیه خوانها هستند که نقش عمرسعد ، شمر و لشگریان یزید را شامل می شوند و مطالب خود را معمولا به صورت نثر و با صدای بلند ، خشن و خوفناک ادا می کنند.

وی می افزاید: موسیقی بویژه ابزارهایی مانند طبل و شیپور نقس اساسی در ایجاد شور و هیجان در شبیه خوانی دارد.

وی می گوید: متون کلامی و نسخه هایی که مورد استفاده شبیه خوانها و تعزیه گردان ها قرار می گیرد؛ اغلب نثرها و نظم هایی هستند که از گذشته به دست امروزی ها رسیده و سینه به سینه منتقل شده اند.

به گفته وی سرآیندگان اشعار تعزیه کاملا مشخص نیستند اما نکته مهم این است که مطالب و تاریخ واقعه کربلا به طور دقیق در شبیه خوانی ها مشاهده می شود و گروه اجرا معمولا حساسیت ویژه ای در مورد اینکه تعزیه اجرا شده حتما منطبق بر واقعیت های حادثه کربلا باشد ، به خرج می دهند.

هرچند برخی محققان علاقمند در سال های اخیر اقدام به پژوهش در مورد تعزیه و جمع آوری اسناد در این زمینه کرده اند ، اما این نگرانی وجود دارد که این هنر اصیل مردمی رفته رفته عظمت خود را از دست بدهد.

جمع آوری و حفظ متون مختلف شبیه خوانی ، ارائه آموزش های ابتدایی به شبیه خوانها و مهمتر از همه حفظ بافت سنتی شبیه خوانی وظیفه ای است که ارگان های هنری و فرهنگی کشور در حفظ و بسط این هنر مردمی می توانند بر عهده بگیرند.

به نظر می رسد که برگزاری آیین شبیه خوانی از زمان صفویه و با تاثیر از اجرای این آیین در شهر اردبیل به شهر آستارا منتقل شده باشد چرا که اردبیل به عنوان خاستگاه مذهب تشیع در دوران حکومت صفویه و به علت نزدیکی به شهر آستارا می تواند سبب ساز رونق این آیین در این خطه از کشورمان باشد.